Είκοσι πέντε χρόνια μετά από τον θάνατό της, το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ανακηρύσσει το 2020 ως έτος Μελίνας Μερκούρη.
Πολυτάλαντη διεθνής προσωπικότητα. Λαμπερή πρωταγωνίστρια της Έβδομης Τέχνης και των μεγάλων θεατρικών σκηνών. Σύμβολο νίκης ως προασπίστρια της δημοκρατίας στον αγώνα κατά της χούντας. Ριζοσπαστική πολιτικός και Υπουργός Πολιτισμού που διεκδίκησε την επιστροφή και επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα συμβάλλοντας στην εδραίωση του Πολιτισμού ως σημαντικού κεφαλαίου της σύγχρονης Ελλάδας. Αυτή ήταν η Μελίνα Μερκούρη. Η δική μας Μελίνα και όλου του κόσμου. Η «τελευταία Ελληνίδα θεά», όπως την χαρακτήρισαν, ίσως η πιο προβεβλημένη προσωπικότητα της Ελλάδας, της οποίας τη μνήμη γιορτάζουμε σήμερα με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννησή της. Ολοζώντανη στη συλλογική συνείδηση των Ελλήνων, αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορικής διαδρομής της χώρας στη διάρκεια ενός αιώνα, η Μελίνα και το έργο της συναποτελούν μια σταθερά του ελληνικού πολιτισμού, σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ.
Η Μελίνα Μερκούρη γεννήθηκε στην Αθήνα στις 18 Οκτωβρίου 2020. Εγγονή του δημάρχου Σπύρου Μερκούρη, κόρη του βουλευτή και υπουργού Σταμάτη Μερκούρη, ήρθε σε επαφή με την πολιτική από μικρή, όμως την πληθωρική καλλιτεχνική της προσωπικότητα κέρδισε από νωρίς η ηθοποιία. Η ίδια ξεδίπλωσε το ταλέντο της στα πλαίσια μιας φωτεινής καριέρας: από το Εθνικό Θέατρο ως τη θεατρική σκηνή του Παρισιού, από τη «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη στο «Ποτέ την Κυριακή» του Ζυλ Ντασσέν που της χάρισε βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στο Φεστιβάλ Καννών (1960) και υποψηφιότητα για Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου (1961), ως το «Γλυκό πουλί της νιότης» του Καρόλου Κουν (1960) και το «Ίλια Ντάρλινγκ» στο Μπρόντγουεϊ (1967). Συμπαραστάτης της δια βίου, σκηνοθέτης των δημοφιλέστερων ρόλων της και συμπρωταγωνιστής της στη σκηνή και τη μεγάλη οθόνη, ο σύντροφός της Ζυλ Ντασσέν, πάντα στο πλευρό της μέχρι το κλείσιμο της αυλαίας.
Με το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου στην Ελλάδα, η Μελίνα βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του αντιδικτατορικού αγώνα, συμπαραστάτης του ελληνικού λαού από την εξορία. Πολέμια των δικτατόρων με οργανωμένη δράση, επέστρεψε εντός ελληνικών συνόρων μετά την πτώση της δικτατορίας για να συνεχίσει την πολιτική δράση της ως βουλευτής με το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα του Ανδρέα Παπανδρέου (ΠΑΣΟΚ), καθώς και την καριέρα της στο θέατρο και στον κινηματογράφο.
Τα οκτώ χρόνια της Μελίνας Μερκούρη στην ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού έφεραν τον ελληνικό πολιτισμό στην πρώτη γραμμή της διεθνούς δημοσιότητας. Η δραστήρια εξωτερική πολιτιστική πολιτική που ακολούθησε ως υπουργός έδωσε πνοή στο όραμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στα πάτρια εδάφη από το Βρετανικό Μουσείο, έθεσε τις βάσεις για το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, γέννησε τον θεσμό των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης, δημιούργησε τον θεατρικό πολυκεντρισμό στην ελληνική περιφέρεια και έδωσε ώθηση στην ένταξη της πολιτιστικής εκπαίδευσης στα σχολεία.
Σε μία ταραγμένη εποχή, το πολιτικό και πολιτιστικό έργο που παρήγε η Μελίνα Μερκούρη συνεχίζει να εμπνέει τους Έλληνες πολίτες, να ενισχύει την Ελλάδα διεθνώς. Η κοινωνική προσφορά της αντέχει στο χρόνο, δεν είναι ένα απλό σημείο αναφοράς, αλλά μια σπουδαία κληρονομιά, συνυφασμένη με την πραγματικότητα της καθημερινότητας μας.
Η απουσία της παραμένει αισθητή. Τη θυμόμαστε και τιμούμε τη μνήμη και την προσφορά της.
