Σκοπός του προγράμματος είναι η ανάδειξη της αρχαίας κληρονομιάς των Αχαρνών. Τα παιδιά γνωρίζουν το Μουσείο με σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους, όπως η παράτηρηση, το παιχνίδι, το θεατρικό παιχνίδι, η έρευνα και η αυτενέργεια των μαθητών. Το Μουσείο παύει να είναι χώρος με προθήκες και εκθέματα και το ένα μετά το άλλο γίνονται χώροι εκπαιδευτικοί, με αυτονομία και λειτουργικότητα. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχει σκοπό να μεταβάλει την επίσκεψη σε ευχάριστη εμπειρία, να δημιουργήσει τις προυποθέσεις για κριτική παρατήρηση και κατανόηση των εκθεμάτων, να γνωρίσει στο κοινό τρόπους παρατήρησης, να προκαλέσει το ενδιαφέρον όχι μόνο για το έκθεμα αλλά και για το χρόνο και το χώρο απ' όπου προήλθε. Με το πρόγραμμα επιδιώκεται μια σημειακή πράξη που καλλιεργεί την παρατηρητικότητα, τη μνήμη, τη φαντασία παράλληλα με τις ψυχοσυναισθηματικές ιδιότητες, όπου το παιδί γίνεται δέκτης μηνυμάτων, εξοικειώνεται με τις δημιουργίες της πολιτιστικής κληρονιμιάς, συμμετέχει ενεργά σ' αυτήν, αυτενεργεί, καλλιεργεί την προσωπικότητά του μέσα από την ανακάλυψη και την ενεργό συμμετοχή του στην πολιτισμική διαμόρφωση, αξιολογεί την ύλη του Μουσείου και την διασυνδέει με τις πληροφορίες και τις εμπειρίες που λεμβάνει από το σχολείο.
Η συλλογή περιλαμβάνει αρχαιολογικά ευρήματα από όλη την έκταση του αρχαίου δήμου των Αχαρνών και των γειτονικών δήμων, που καλύπτουν μια μεγάλη χρονική περίοδο, από την προϊστορία ως τα ρωμαϊκά και τα βυζαντινά χρόνια. Τα εκθέματα, λίθινα και μεταλλικά αντικείμενα, ειδώλια, εργαλεία, λυχνάρια, νομίσματα, αγγεία και επιτύμβια προέρχονται από τάφους, ιερά, οικίες, εργαστήρια, αποθέτες, δεξαμενές, δρόμους και αγωγούς.Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχει ως σκοπό να γνωρίσει στα παιδιά την ιστορία των αρχαίων Αχαρνών, όπως αυτή αποκαλύπτεται μέσα από τα ευρήματα των ανασκαφών. Οι κύριοι άξονές του αποσκοπούν στο να βοηθήσουν το νεαρό επισκέπτη του Μουσείου να παρατηρήσει και να μάθει μέσα από τα αντικείμενα, με τρόπο ευχάριστο και δημιουργικό, την αρχαία ιστορία των Αχαρνών μέσα από θεματικές ενότητες που δίνουν τη δυνατότητα πολλών δημιουργικών επισκέψεων.
Οι ηλικίες των παιδιών στα οποία απευθύνεται είναι κυρίως από δέκα έως δεκαπέντε χρόνων. Η διδακτική προσέγγιση των προθηκών γίνεται κάθε φορά με αφετηρία συγκεκριμένα αντικείμενα, για να κατανοήσουν καλύτερα οι μαθητές την κάθε εποχή αλλά και την ιστορική πορεία των αρχαίων Αχαρνών. Τα παιδιά, με την εφαρμογή σύγχρονων μουσειοπαιδαγωγικών αρχών, όπως η παιδοκεντρική και βιωματική προσέγγιση, οδηγούνται με ευχάριστο και εύληπτο τρόπο στην ανακάλυψη της μαγείας του μουσείου μέσα από θεατρικό παιγνίδι-δραματοποίηση, κυνήγι χαμένου θησαυρού, χρήση μουσειοσκευής, παιγνίδια παρατηρητικότητας και εικαστική δημιουργία.
Το πρόγραμμα διαρθρώνεται σε θεματικές ενότητες με βάση τα αντικείμενα και την εικονογραφία τους, που χρονολογούνται από τα προϊστορικά ως τα βυζαντινά χρόνια: "Το παιδί από τη γέννησή του ως την ενηλικίωση", "Δημόσιος και ιδιωτικός βίος", "Ταξιδεύοντας από τον πηλό και την πέτρα στους ασίγαστους λυγμούς του Κάτω Κόσμου", "Η καλή νοικοκυρά είναι δούλα και κυρά". Μέσα από βιωματικές διαδικασίες τα παιδιά υποδύονται ρόλους (παιδιών, μητέρων, τροφών, γεωργών, αθλητών, δικαστών, κατηγόρων και κατηγορουμένων) με στόχο την αναβίωση δράσεων του ιδιωτικού και του δημόσιου βίου στις αρχαίες Αχαρνές. Ο ρόλος του εκπαιδευτή-ερμηνευτή στην εκπαιδευτική δραστηριότητα είναι καθοριστικός και βρίσκεται σε σχέση με τη διασύνδεση του σχολικού προγράμματος, με την στοχοθεσία της επίσκεψης στο Μουσείο και το αναπτυξιακό επίπεδο των παιδιών.
